Spee vormt de gevleugelde uitspraak 'Dat deden we vroeger ook' graag om tot het motto: 'Dan doen we tegenwoordig anders'. Want, zo zegt hij: 'Het is niet het systeem zelf maar het zijn de uitvoerders van het systeem die de kracht ervan bepalen.'
Inspireren
Hoe brengen basisscholen montessorionderwijs in praktijk? En is dat voldoende voor erkenning door de NMV? Tot twee jaar geleden kwamen er visiteurs langs bij de scholen om daarover te oordelen, afgelopen jaar startte de MOC-ontwikkelgroep met een pilot waarderend auditen. In beide gevallen staat een zelfevaluatie van de school centraal maar auditoren kijken samen met de school vooral vooruit, naar kansen tot verbetering.
Een NMV-audit start altijd met de zelfevaluatie door de instelling. Daarna voert een auditor met het schoolteam een waarderend auditgesprek, dat het team uitnodigt tot reflectie en wil inspireren tot verbeteren. Daarmee heeft de auditor een andere rol gekregen dan de visiteur: een uitdagende, stimulerende rol, met een open blik. Visiteurs beoordeelden vooral op de school voldeed aan vooraf afgesproken criteria om NMV-erkenning te krijgen.
Luisteren
Auditen komt uit het Latijn en betekent 'luisteren'. Het accent ligt dan ook vooral op luisteren naar hoe de school zich wil ontwikkelen. Een audit is een onafhankelijk onderzoek om te bepalen of de activiteiten en de resultaten van een school doeltreffend zijn. Auditoren luisteren naar teams die vertellen hoe hun school montessorionderwijs in de praktijk brengt. De school laat zien wat zij wil, wat zij doet, waarom en hoe zij het doet en welke resultaten zij bereikt. Auditoren houden de school een spiegel voor, stellen vragen, geven objectief en constructief feedback en reflecteren op leer- en verbeterpunten.
Stip op de horizon
Hét grote verschil met visitaties is dat auditoren luisteren naar hoe de school zelf heeft geëvalueerd en bedacht hoe zij de stip op de horizon wil bereiken. In een metafoor: je vaart met een schip naar die stip waarbij allerlei (weers-) invloeden bepalend zijn voor tijd, plaats, keuze en tempo. Auditoren beschouwen dit proces met gebruik van een driehoeksmeting: kijk in de praktijk, luister naar het verhaal en kijk naar de documenten. Daarbij is hun motto: we zijn lerend, we waarderen wel, we beoordelen niet. De zelfevaluatie van de montessorischool vormt de basis voor erkenning van de montessorischool door de NMV: het verantwoordt wat de school van plan was, wat is uitgevoerd en wat niet. Waar de school tevreden over is, wat nog aandacht vraagt en wat de school wil herzien. Hamvraag daarbij is: herkennen de auditoren de bevindingen van de school?
Inspectiebezoek
Een meerwaarde van deze aanpak is dat de zelfevaluatie en de uitkomsten van de audit ook dienen als input voor het inspectiebezoek. Bestuurders worden blij van goed uitgevoerde audits. Auditering helpt hun montessorischolen verder én het draagt bij aan de zogenaamde kwaliteitscultuur van het bestuur. Dat de NMV als vereniging hierin een stevige bijdrage wil leveren is extra fijn voor schoolleiders die binnen een groot regulier bestuur de enige montessorischool vertegenwoordigen.
Zie ook de nieuwe website: www.montessorikwaliteit.com
